Ze kiepert duizend puzzelstukjes op tafel. En ze gaat meteen op zoek naar de hoekjes. Gek, hoe fijn het is als de hoekstukjes op hun plek liggen. Het zijn er maar 4 en toch geeft het overzicht. En houvast. Dan de randjes en het eerste stuk van het dorp. Langzaam wordt de afbeelding duidelijk.

Zo is het ook met verhalen in therapie of coaching. Het is zoeken naar een begin dat houvast biedt.

Storytelling in therapie, wat moet ik me daar bij voorstellen?

Dat je in je hulpverlening gebruik maakt van de verhalen van je klant. Dat lijkt een open deur, maar het gebeurt veel minder dan je denkt. En áls het al gebeurt dan is het vaak niet meer dan dat hij even mag vertellen wat zijn problemen zijn. Bijvoorbeeld tijdens de intake.
En dat terwijl we weten dat ons brein zich bij ingrijpende levenservaringen als het ware fragmenteert: het reorganiseert zich in delen. Dat heeft gevolgen voor iemands geheugen en voor de toegang tot zijn herinneringen. Het gevolg is: incomplete levensverhalen, die weinig steun bieden aan je klant.

Storytelling kan hem helpen om die losse fragmenten weer samen te voegen tot een samenhangend verhaal. Zodat hij weer controle krijgt.

Zien klanten daar brood in, in therapie met verhalen?

Klanten kiezen je natuurlijk zelden omdat je zo leuk met verhalen werkt, of met EMDR, of met hypnose. Ze kiezen je omdat ze je een beetje vertrouwen. Dus als jij storytelling wil gebruiken moet je dat doen omdat je het zélf een goed instrument vindt.

Ik ben niet zo’n verteller, is dat erg?

Nee, dat is niet erg, want het gaat er om dat je je klant helpt om zijn verhaal te vertellen.
Je luistert natuurlijk ook naar wat hij niet vertelt. En op welke manier hij iets vertelt.

Maar toch, sorry hoor – storytelling. Dat is toch meer iets voor reclamemakers?

Ja, het is een kreet die vaak valt in de commerciële en de creatieve hoek. Dat klopt. Voor de hulpverlening hebben we er eigenlijk een nieuwe naam voor nodig. Ik ben nog aan het zoeken.

Het verhaal van Nico

Ruim 2 jaar nadat Nico ternauwernood een scheuring van zijn aorta overleefde, vertelt hij zijn vrouw niet meer te weten hoe hij verder moet. Hij is uitgeput, hij heeft nachtmerries en hij heeft geen aandacht voor het leven om hem heen. Hulp wil hij niet, maar werken met verhalen wil hij wel proberen.

Als hij over zijn jeugd vertelt, beginnen zijn ogen te glimmen. Hij herinnert zich de kwijtgeraakte vriendjes van vroeger met wie hij kattekwaad uithaalde. Hij was een Amsterdamse gabber, een sympathiek brutaaltje. Hij weet het weer, hij voelt het weer. Hij ging op reis, hij werd verliefd, de marine. Elk verhaal is als een kraal aan een ketting. Als we de analogie ontdekken met een lekkende onderzeeër waar hij als jongeman op heeft gevaren, en de angst voor de dood die daar bij hoort, zijn we bij de kern. Nu kunnen we ook de aortascheuring bespreken. Het geeft hem rust. Zijn blik kan weer naar buiten.

In het kort

Vertellen over wat hij heeft meegemaakt helpt je klant om de gevolgen van ingrijpende ervaringen om te zetten in een samenhangend verhaal, dat houvast biedt. Jouw taak is dat je goed luistert, ook naar wat niet verteld wordt. Het is een boeiende zoektocht, die je samen onderneemt.

Hoe begin je?

Als je meer wilt weten over het werken met verhalen, is het boek Storycatcher; Making sense of our lives through the power and practice of story van Christina Baldwin heel interessant. Begin ook eens met je eigen ervaringen te verhalen. Welk verhaal komt als eerste naar voren? Schrijf dat op. Werken met verhalen is een verrijking van je praktijk.

Binnenkort biedt The Healing Tribe een training aan waarin je leert werken met verhalen. Mail ons als je op de hoogte gehouden wilt worden.